دررفتگی مفصل: علل، علائم، تشخیص و درمان

دررفتگی مفصل یکی از مشکلات ارتوپدی است که زمانی رخ می‌دهد که استخوان‌ها از محل طبیعی خود در مفصل خارج می‌شوند. این مشکل معمولاً به دلیل ضربه شدید یا فشار زیاد به مفصل‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند به طور ناگهانی و بسیار دردناک باشد. این عارضه می‌تواند در هر مفصلی اتفاق بیفتد، اما شایع‌ترین نواحی آن شانه، آرنج، زانو و انگشتان است. در این مقاله به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان این عارضه خواهیم پرداخت.

علل دررفتگی مفصل

دررفتگی مفصل معمولاً ناشی از یک ضربه یا فشار شدید به مفصل است. برخی از علل شایع دررفتگی مفصل عبارتند از:

1. ضربه‌های ورزشی: در ورزش‌های پرخطر مانند فوتبال، بسکتبال یا هاکی، ممکن است به دلیل برخوردهای شدید با حریف یا زمین، دررفتگی مفصل رخ دهد.
2. تصادفات رانندگی: در تصادفات خودرو یا سقوط از ارتفاع، فشار زیادی به مفاصل وارد می‌شود که می‌تواند منجر به دررفتگی شود.
3. سقوط‌های ناگهانی: افتادن از یک ارتفاع یا زمین خوردن به طور ناگهانی می‌تواند باعث فشار بر مفصل‌ها شود و دررفتگی ایجاد کند.
4. مشکلات مادرزادی: در برخی افراد، به دلیل ساختار ناهنجار مفصل‌ها یا آسیب‌های قبلی، مفاصل به طور طبیعی بیشتر مستعد دررفتگی هستند.
5. اختلالات عضلانی و رباطی: ضعف عضلات و رباط‌ها نیز می‌تواند باعث شود که مفصل‌ها به راحتی از جای خود خارج شوند.

علائم

1. درد شدید: دررفتگی مفصل باعث درد ناگهانی و شدید می‌شود که معمولاً در ناحیه مفصل آسیب‌دیده احساس می‌شود.
2. تورم و قرمزی: محل دررفتگی ممکن است متورم و قرمز شود و این التهاب معمولاً به دلیل آسیب به بافت‌ها و رگ‌های خونی اطراف مفصل است.
3. محدودیت حرکت: فرد ممکن است نتواند مفصل آسیب‌دیده را به درستی حرکت دهد یا آن را در موقعیت طبیعی خود قرار دهد.
4. شکل غیرطبیعی مفصل: در برخی موارد، مفصل ممکن است به شکل غیرطبیعی قرار بگیرد و به وضوح از جای خود خارج شود.
5. کاهش احساس: در صورت آسیب به اعصاب اطراف مفصل، فرد ممکن است کاهش احساس یا بی‌حسی در ناحیه آسیب‌دیده تجربه کند.

تشخیص

تشخیص دررفتگی مفصل معمولاً از طریق معاینه بالینی توسط پزشک ارتوپد انجام می‌شود. پزشک ممکن است به علائم بالینی و تاریخچه آسیب توجه کند و پس از آن اقدامات تشخیصی زیر را انجام دهد:

1. رادیولوژی (X-ray): معمول‌ترین روش برای تشخیص دررفتگی مفصل است که می‌تواند موقعیت استخوان‌ها و مفصل‌ها را نشان دهد.
2. سونوگرافی: در برخی موارد، سونوگرافی می‌تواند به ارزیابی آسیب‌های نرم‌افزاری مانند پارگی رباط‌ها یا عضلات کمک کند.
3. MRI: اگر آسیب به بافت‌های نرم مانند رباط‌ها یا غضروف‌ها وجود داشته باشد، MRI می‌تواند تصویربرداری دقیقی از وضعیت مفصل فراهم کند.

درمان

درمان دررفتگی مفصل بستگی به شدت آسیب و محل دررفتگی دارد. درمان‌های اولیه معمولاً شامل اقدامات زیر می‌شود:

1. جااندازی مفصل (Reduction): اولین مرحله درمان این عارضه، جااندازی استخوان‌ها به موقعیت طبیعی خود است. این کار معمولاً توسط پزشک ارتوپد انجام می‌شود و ممکن است نیاز به استفاده از داروهای مسکن یا آرام‌بخش داشته باشد.
2. یخ‌گذاری و استراحت: پس از جااندازی مفصل، استفاده از یخ و استراحت برای کاهش تورم و درد ضروری است. همچنین باید از حرکت دادن مفصل آسیب‌دیده تا زمان بهبود خودداری کرد.
3. گچ‌گیری یا آتل‌بندی: در برخی موارد، برای تثبیت مفصل و جلوگیری از حرکت بیش از حد، ممکن است نیاز به استفاده از گچ یا آتل باشد.
4. داروهای ضد التهاب: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
5. فیزیوتراپی: پس از درمان اولیه و بهبودی از دررفتگی، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بازگرداندن حرکت به مفصل ضروری است.
6. جراحی: در صورتی که مفصل به طور کامل جا نیافتد یا آسیب‌های جدی به رباط‌ها یا استخوان‌ها وارد شده باشد، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم مفصل یا بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده وجود داشته باشد.

پیشگیری

برای پیشگیری از دررفتگی مفصل، رعایت نکات زیر می‌تواند مفید باشد:

1. استفاده از تجهیزات محافظت‌کننده: در هنگام ورزش یا فعالیت‌های پرخطر، استفاده از محافظ‌های مناسب مانند زانو بند، آرنج بند و دستکش‌ها می‌تواند خطر آسیب‌های مفصلی را کاهش دهد.
2. تقویت عضلات و رباط‌ها: تقویت عضلات اطراف مفصل‌ها می‌تواند به پایداری مفاصل کمک کند و خطر دررفتگی را کاهش دهد.
3. اجتناب از فعالیت‌های پرخطر: انجام فعالیت‌های ورزشی با رعایت اصول ایمنی و از بین بردن عوامل خطر می‌تواند به پیشگیری از آسیب‌های مفصلی کمک کند.
4. استراحت و مراقبت مناسب از مفاصل: در صورتی که دچار آسیب‌دیدگی‌های جزئی شده‌اید، استراحت و مراقبت مناسب از مفاصل می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.

نتیجه‌گیری

دررفتگی مفصل یک مشکل ارتوپدی شایع است که می‌تواند درد و محدودیت‌های زیادی به همراه داشته باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بازیابی عملکرد مفصل کمک کند و از بروز عوارض بعدی مانند آسیب‌های مزمن جلوگیری کند. رعایت اقدامات پیشگیرانه نیز می‌تواند خطر این عارضه را کاهش دهد و به حفظ سلامت مفاصل کمک کند. برای مشاوره و درمان دررفتگی مفصل، می‌توانید با متخصصین ما در pardisortho.com تماس بگیرید و از خدمات ارتوپدی حرفه‌ای بهره‌مند شوید.