قوز کمر و پشت (کیفوز) در کودکان و بزرگسالان

ستون فقرات در هنگام نگاه کردن به فرد از پهلو، در ناحیه قفسه سینه می‌‌بایست کمی در پشت شانه ها انحنا داشته باشد. در صورتی که زاویه ی انحنای ستون فقرات او از حد طبیعی (٢۰ تا ۴۰ درجه) بیشتر شود، فرد دچار قوز کمر شده است. قوز کمر علاوه بر ظاهر نازیبا، مشکلات و محدودیت‌هایی را نیز برای بیماران ایجاد می‌کند و توصیه بر این است که هرچه زودتر مشکل خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید.

 

انواع قوز کمر بر اساس علت

قوز کمر انواع مختلفی دارد اما بر اساس منشاء ایجاد به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 ۱- قوز حاصل از وضعیت بدن

این نوع قوز کمر که رایج‌ترین نوع آن نیز هست در نتیجه قرار دادن بدن در شرایط ضعیف و نادرست ایجاد می‌شود. مبتلایان به این نوع از قوز کمر و پشت می‌توانند با تمرین، وضعیت قوز کمر خود را با ایستادن به صورت صحیح اصلاح نمایند. در این نوع قوز کمر، نقص ساختاری واقعی در ستون فقرات وجود ندارد و علت قوز کمر در آنها پیشرفت نمی کند.

 ۲- قوز کمر ساختاری

قوز کمر ساختاری از انحنای ستون فقرات بدون ارتباط با وضعیت قرار گرفتن بدن یا خمیده بودن حاصل می‌شود. افرادی که دچار قوز کمر ساختاری هستند، نمی‌توانند ستون فقرات خود را صاف کنند، برای ایستادن عادی مشکل دارند و در ناحیه کمر و پا درد احساس می‌کنند و این علائم معمولاً با گذشت زمان تشدید می‌شوند. در این حالت هرچه بیمار بیشتر به سمت جلو خم شود، تلاش برای ایستادن وی سخت‌تر خواهد شد. شدت این علائم معمولا بستگی به مقدار و علت قوز پشت دارد.

رایج‌ترین نوع قوز ساختاری «قوز کمر شوئرمن» نامیده شده و معمولا در سنین ١٢ تا ١۴ سالگی تشخیص داده می‌شود و قوز کمر شوئرمن مربوط به ستون فقرات ناحیه قفسه سینه است که با توجه به زاویه بیش از ۴۰ درجه در ستون فقرات ایجاد شده و باعث می شود سه عدد از مهره ها یا تعداد بیشتری از آنها در یک ردیف قرار گیرند. دلیل ایجاد قوز کمر شوئرمن ناشناخته است. به هر حال، محققان اعتقاد دارند این مشکل با رشد و توسعه غیر عادی استخوان ارتباط دارد. این شرایط می تواند در نتیجه قرارگیری نادرست مهره ها به صورت ژنتیک ایجاد شود و در اکثر موارد در طول دوره ای مشاهده و تشخیص داده می شود که رشد استخوان ها سریع است (برای مثال دوره نوجوانی). اکثر بیماران در ابتدا با وضعیت قرارگیری ضعیف یا خمیده شدن کمر مواجه می شوند و این شرایط می تواند با افزایش انحنای کمر باعث ایجاد درد برای بیمار شود.

 ۳- قوز حاصل از سایر عوامل

قوز کمر و پشت می‌تواند در نتیجه سایر مشکلات یا نواقص ستون فقرات ایجاد شود. هر‌یک از این شرایط باعث کاهش ارتفاع در قسمت بالای ستون فقرات می‌شود که می تواند افزایش قوز کمر را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد. دلایل معمول که باعث این شرایط می شود عبارت از شکستگی ناشی از فشار به خاطر ابتلا به پوکی استخوان، سایر موارد شکستگی ستون فقرات یا ابتلا به بیماری تحلیل برنده دیسک است.

 

تشخیص قوز کمر

در اکثر موارد، تشخیص قوز کمر بر اساس معاینه فیزیکی و عکسبرداری رادیولوژی انجام می‌شود. در مرکز پزشکی درمانی نسخه پس از انجام مشاوره درمانی، غربالگری و معاینه اولیه، همراه با عکسبرداری رادیولوژی، به منظور پی بردن به سایر عوامل ابتلا، سابقه پزشکی کامل از بیمار گرفته می‌شود. عکسبرداری رادیولوژی به منظور ارزیابی وضعیت قرارگیری مهره‌ها در ستون فقرات و اندازه‌گیری انحنای کلی آن در هنگام نگاه کردن به فرد از جلو و عقب مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته در مورد قوز کمر شوئرمن، بیمار مبتلا به را می‌توان با توجه به زاویه ستون فقرات بیشتر از ۴۰ درجه تشخیص داد.