کانال نخاع و فضای درونمهرهای ممکن است به دلایل مختلف تنگ شود. در نتیجه این تنگشدگی، به ریشههای عصبی فشار وارد میشود که این فشردگی در هر قسمت از ستون فقرات میتواند باعث درد و ناراحتی فرد شود. مرکز ارتوپدی با تیم های درمانی مجرب و کلینیکهای تخصصی میتواند بهترین و کمخطرترین درمانها را برای این مشکل به شما ارائه دهد.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
ستون فقرات از قاعده جمجمه تا استخوان خاجی و دنبالچه امتداد دارد، از اعصاب و نخاع حفاظت میکند و به بدن توانایی حرکت، خم شدن، چرخش و ایستادن میدهد. مهرهها از یک بخش تنه و یک بخش قوس مهرهای تشکیلشدهاند. بخش تنه شامل غضروف و دیسک است. دیسک مانند ضربهگیر، فشارهای واردشده به ستون مهرهها را جذب و خنثی میکند. در بخش قوس مهرهای هر مهره، سوراخ بزرگی وجود دارد که این سوراخها در طول ستون مهرهها و با قرار گرفتن در امتداد یکدیگر، کانال عبور نخاع را تشکیل میدهند. کانال نخاعی مجرایی است در مرکز ستون فقرات که از رویهم قرار گرفتن مهرهها به وجود می اید، به دلیل وجود عوامل مختلفی کانال نخاع یا فضای درون مهرهای تنگ میشود و نتیجه آن وارد شدن فشار به ریشههای عصبی است. در حقیقت تنگی کانال نخاعی به معنی کاهش فضایی است که نخاع در آن قرار دارد که باعث فشار به نخاع و ریشههای عصبی میشود این فشردگی در هر قسمت از ستون فقرات میتواند به وجود اید و باعث درد و ناراحتی در بیمار شود، اگر تنگی کانال نخاعی در ناحیه گردن باشد تنگی کانال نخاعی گردنی و اگر در ناحیه کمر باشد تنگی کانال نخاعی کمری گفته میشود. در حقیقت تنگی کانال نخاعی ۴۰ درصد به علت هیپرتروفی شدن (زیاد رشد کردن) نسج نرم داخل نخاع و ۶۰ درصد به علت هیپرتروفی شدن ساختمانهای استخوانی نخاع به وجود میآید. این بیماری معمولا بعد از ۵۰ سالگی ایجاد میشود و آمار شیوع ان در خانمها و آقایان به یکمیزان است. درواقع حدود ٨ تا ١۰ درصد از افراد احتمال دارد با این وضعیت را در طول زندگی خود مواجه شوند.
عوامل مؤثر بر ایجاد تنگی کانال نخاعی
استخوان مهره پنجم کمر معمولا بهعنوان بزرگترین و ضخیمترین استخوان مهرهای شناخته میشود چراکه وظیفه تحمل وزن و فشار از بالاتنه و پایینتنه را بر عهده دارد. تنگی کانال نخاع نیز معمولا در مهرههای ۴ و ۵ کمر ایجاد میشود. عوامل متعددی در ایجاد تنگی کانال نخاعی مؤثر است:
• اختلالات مادرزادی و ژنتیک
• تصادف و ضربه
• رفتارهایی که باعث آسیبهای مکرر در طولانیمدت به ستون فقرات میگردد
• تنگی ناشی از لیز خوردگی یا سرخوردگی مهرهها (اسپوندیلولیستیزیس)
• بالا رفتن سن: با افزایش سن میزان کلاژن نوع دو کم میشود و آب دیسک از ۸۰ درصد به ۷۰ درصد میرسد و دیسک مستعد ترک خوردن میشود. همچنین با افزایش سن علاوه بر کاهش کلاژن تیپ ۲ میزان کندرویتین سولفات دیسک کم میشود و میزان کراتین سولفات آن زیاد میشود و دیسک مستعد ترک خوردن میشود.
• آرتروز و به وجود آمدن زائدههای استخوانی در ستون فقرات
• بیرونزدگی یا پارگی دیسک
• تودههای سرطانی و استخوانی
• انحراف در ستون فقرات یا اسکولیوزیس
• بیماریهای سیستمیک مثل روماتیسم، آکرومگالی، پاژه، اسپاندولیت آنکیلوزان، فلوروزیس و تومورها و بیثباتی در ستون فقرات تنگی کانال نخاع در بیشتر موارد به علت عدم ثبات در ستون فقرات و عادتهای نادرست در زندگی روزمره ایجاد میشود.
علائم تنگی کانال نخاع
ــ احساس گزگز
ــ مورمور و بیحسی در اندام تحتانی بدن
ــ ناتوانی درحرکت برای مسافتهای عادی
ــ درد در کمر و پا و بیحسی که باگذشت زمان زیاد میشود؛ با بروز سردی یا دمیدن باد به کمر این درد افزایش مییابد و در گرما ممکن است کم یا قطع شود. ــ دردی مشابه درد سیاتیکی که به پاها انتشار مییابد.
ــ درد درراه رفتن طولانی یا ایستادن طولانی افزایش مییابد.
درمان تنگی کانال نخاعی
• بهبود انعطافپذیری عضلات و تقویت تدریجی آنها
• استفاده از داروهای ضد تشنج که باعث کاهش دردهای عصبی میشود
• استفاده از یخ و گرما ممکن است در موارد تنگی کانال ناحیه گردنی
• استفاده از طب سوزنی در بیمارانی که چسبندگی عضلات کمر
• استفاده از واکر و عصا
• جراحی (در مواردی که با روشهای گفتهشده، درمان تنگی کانال امکانپذیر نباشد و یا علائم پیشرفت کند، ممکن است جراحی لازم شود اما باید توجه داشت که انتخاب برای جراحی باید دقیق باشد زیرا در مواردی ممکن است علائم نهتنها باقی بماند بلکه حتی بدتر هم شود. )
به گفته حکیم بزرگ ایرانزمین بوعلی سینا، تجمع سودا و بلغم و مواد زائد در ستون فقرات موجب تنگی ستون فقرات میشود این حکیم این عارضه را نتیجه ان می داند که اگر یک ناحیه از ستون فقرات ضعیف شود بدن فضولات و مواد زائد را بهجایی که ضعیف شده سوق میدهد و این عامل ایجاد تنگی ستون فقرات این جمله نشاندهنده اهمیت موضوع تنگی کانال نخاعی و قدمت دیرینه ان و همچنین مورد توجه بودن این موضوع از نظر پزشکان است . در پایان باید به این نکته اشاره کرد که توجه به درمان های لازم و مربوط به بیماری های شایع ستون فقرات همچون دیسک کمر و درمانهای مربوط به سیاتیک ،تنگی کانال نخاعی و سایر بیماری های ستون فقرات باید در کانون توجه بیماران قرار گیرد زیرا عدم توجه به موقع به مشکلات و عارضه های ستون فقرات علاوه بر وخیم تر شدن وضعیت حرکتی این بیماران در وهله اول امکان آسیب های شدید تر به مرور زمان را درمیان انها افزایش می دهد آسیب هایی که گاها منجر به انجام جراحی های پر ریسک و تحمیل هزینه های سنگین به بیماران می شود. مرکز ارتوپدی یکی از پیشرفته ترین کلینیک های تخصصی در زمینه تشخیص،پیشگیری و درمان عارضه های کمر و ستون فقرات بویژه دیسک کمر در تهراناست . این مرکز آماده ارائه کلیه خدمات درمانی اعم از فیزیوتراپی و در صورت لزوم جراحی های مربوط به ستون فقرات را می باشد.