کمر درد، پادرد و سایر عوارض تنگی کانال نخاع
- توسط : نویسنده سایت
کانال نخاع و فضای درونمهرهای ممکن است به دلایل مختلف تنگ شود. در نتیجه این تنگشدگی، به ریشههای عصبی فشار وارد میشود که این فشردگی در هر قسمت از ستون فقرات میتواند باعث درد و ناراحتی فرد شود. مرکز ارتوپدی نسخه که یک کلینیک فوق تخصصی ستون فقرات در تهران میباشد با پزشکان متخصص ستون فقرات، دکتر متخصص درد کمر و بهترین دکتر های ارتوپد میتوانند بهترین و کمخطرترین درمان تنگی کانال نخاعی را به شما ارائه دهد.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
ستون فقرات از قاعده جمجمه تا استخوان خاجی و دنبالچه امتداد دارد، از اعصاب و نخاع حفاظت میکند و به بدن توانایی حرکت، خم شدن، چرخش و ایستادن میدهد. مهرهها از یک بخش تنه و یک بخش قوس مهرهای تشکیلشدهاند. بخش تنه شامل غضروف و دیسک است. دیسک مانند ضربهگیر، فشارهای واردشده به ستون مهرهها را جذب و خنثی میکند. در بخش قوس مهرهای هر مهره، سوراخ بزرگی وجود دارد که این سوراخها در طول ستون مهرهها و با قرار گرفتن در امتداد یکدیگر، کانال عبور نخاع را تشکیل میدهند. کانال نخاعی مجرایی است در مرکز ستون فقرات که از رویهم قرار گرفتن مهرهها به وجود می اید، به دلیل وجود عوامل مختلفی کانال نخاع یا فضای درون مهرهای تنگ میشود و نتیجه آن وارد شدن فشار به ریشههای عصبی است. در حقیقت تنگی کانال نخاعی به معنی کاهش فضایی است که نخاع در آن قرار دارد که باعث فشار به نخاع و ریشههای عصبی میشود این فشردگی در هر قسمت از ستون فقرات میتواند به وجود اید و باعث درد و ناراحتی در بیمار شود، اگر تنگی کانال نخاعی در ناحیه گردن باشد تنگی کانال نخاعی گردنی و اگر در ناحیه کمر باشد تنگی کانال نخاعی کمری گفته میشود. در حقیقت تنگی کانال نخاعی ۴۰ درصد به علت هیپرتروفی شدن (زیاد رشد کردن) نسج نرم داخل نخاع و ۶۰ درصد به علت هیپرتروفی شدن ساختمانهای استخوانی نخاع به وجود میآید. این بیماری معمولا بعد از ۵۰ سالگی ایجاد میشود و آمار شیوع ان در خانمها و آقایان به یکمیزان است. درواقع حدود ٨ تا ١۰ درصد از افراد احتمال دارد با این وضعیت را در طول زندگی خود مواجه شوند.
عوامل موثر بر ایجاد تنگی کانال نخاعی:
استخوان مهره پنجم کمر معمولا بهعنوان بزرگترین و ضخیمترین استخوان مهرهای شناخته میشود چراکه وظیفه تحمل وزن و فشار از بالاتنه و پایینتنه را بر عهده دارد. تنگی کانال نخاع نیز معمولا در مهرههای ۴ و ۵ کمر ایجاد میشود. عوامل متعددی در ایجاد تنگی کانال نخاعی مؤثر است:
• اختلالات مادرزادی و ژنتیک
• تصادف و ضربه
• رفتارهایی که باعث آسیبهای مکرر در طولانیمدت به ستون فقرات میگردد
• تنگی ناشی از لیز خوردگی یا سرخوردگی مهرهها (اسپوندیلولیستیزیس)
• بالا رفتن سن: با افزایش سن میزان کلاژن نوع دو کم میشود و آب دیسک از ۸۰ درصد به ۷۰ درصد میرسد و دیسک مستعد ترک خوردن میشود. همچنین با افزایش سن علاوه بر کاهش کلاژن تیپ ۲ میزان کندرویتین سولفات دیسک کم میشود و میزان کراتین سولفات آن زیاد میشود و دیسک مستعد ترک خوردن میشود.
• آرتروز و به وجود آمدن زائدههای استخوانی در ستون فقرات
• بیرونزدگی یا پارگی دیسک
• تودههای سرطانی و استخوانی
• انحراف در ستون فقرات یا اسکولیوزیس
• بیماریهای سیستمیک مثل روماتیسم، آکرومگالی، پاژه، اسپاندولیت آنکیلوزان، فلوروزیس و تومورها و بیثباتی در ستون فقرات تنگی کانال نخاع در بیشتر موارد به علت عدم ثبات در ستون فقرات و عادتهای نادرست در زندگی روزمره ایجاد میشود.
انواع تنگی کانال نخاعی:
انواع تنگی ستون فقرات بر اساس محل وقوع این بیماری طبقه بندی می شوند. امکان داشتن بیش از یک نوع وجود دارد. دو نوع اصلی تنگی کانال نخاعی عبارتند از:
- تنگی دهانه رحم. در این حالت، باریک شدن در قسمتی از ستون فقرات در گردن شما رخ می دهد.
- تنگی کمر. در این حالت، باریک شدن در قسمتی از ستون فقرات در قسمت پایین کمر شما رخ می دهد. این شایع ترین شکل تنگی نخاعی است.
علائم تنگی کانال نخاع:
ــ احساس گزگز
ــ مورمور و بیحسی در اندام تحتانی بدن
ــ ناتوانی درحرکت برای مسافتهای عادی
ــ درد در کمر و پا و بیحسی که باگذشت زمان زیاد میشود؛ با بروز سردی یا دمیدن باد به کمر این درد افزایش مییابد و در گرما ممکن است کم یا قطع شود. ــ دردی مشابه درد سیاتیکی که به پاها انتشار مییابد.
ــ درد درراه رفتن طولانی یا ایستادن طولانی افزایش مییابد.
چه زمانی باید به پزشک متخصص ستون فقرات یا دکتر فوق تخصص ارتوپد مراجعه کرد؟
در صورت داشتن هر یک از علائم ذکر شده به کلینیک متخصص ستون فقرات در تهران و کلینیک فوق تخصص ارتوپد در تهران مراجعه کنید و توسط دکتر متخصص ستون فقرات در تهران یا دکتر متخصص درد کمر (دکتر فوق تخصص ارتوپد) معاینه شوید.
فتق دیسک و خارهای استخوانی:
ستون فقرات از گردن تا قسمت پایین کمر شما امتداد دارد. استخوان های ستون فقرات شما یک کانال نخاعی را تشکیل می دهند که از نخاع (اعصاب) محافظت می کند.
برخی از افراد با یک کانال نخاعی کوچک متولد می شوند. اما بیشتر تنگیهای نخاعی زمانی اتفاق میافتد که فضای باز درون ستون فقرات را باریک کند. علل تنگی کانال نخاعی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رشد بیش از حد استخوان. ساییدگی و پارگی آسیب ناشی از استئوآرتریت بر روی استخوانهای ستون فقرات میتواند باعث تشکیل خارهای استخوانی شود که میتوانند به کانال نخاعی رشد کنند. بیماری پاژه، یک بیماری استخوانی که معمولاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد، همچنین می تواند باعث رشد بیش از حد استخوان در ستون فقرات شود.
- فتق دیسک. بالشتک های نرمی که به عنوان ضربه گیر بین مهره های شما عمل می کنند با افزایش سن خشک می شوند. شکاف در قسمت بیرونی دیسک ممکن است به برخی از مواد نرم داخلی اجازه فرار دهد و بر روی نخاع یا اعصاب فشار بیاورد.ومیتوانند باعث دیسک کمر خفیف بشوند.
- رباط های ضخیم. طنابهای سختی که به نگه داشتن استخوانهای ستون فقرات شما کمک میکنند به مرور زمان سفت و ضخیم میشوند. این رباط های ضخیم می توانند به کانال نخاع برآمده شوند.
- تومورها رشد غیرطبیعی می تواند در داخل نخاع، در غشاهایی که نخاع را می پوشاند یا در فضای بین نخاع و مهره ها ایجاد شود. این موارد در تصویربرداری ستون فقرات با MRI یا CT غیر معمول و قابل شناسایی هستند.
- آسیب های ستون فقرات. تصادفات رانندگی و سایر ضربه ها می توانند باعث دررفتگی یا شکستگی یک یا چند مهره شوند. استخوان جابجا شده ناشی از شکستگی ستون فقرات ممکن است به محتویات کانال نخاعی آسیب برساند. تورم بافت مجاور بلافاصله پس از جراحی کمر نیز می تواند بر نخاع یا اعصاب فشار وارد کند.
عوامل خطر برای دیسک کمر:
اکثر افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی بالای 50 سال سن دارند. اگرچه تغییرات دژنراتیو می تواند باعث تنگی نخاع در افراد جوان شود، دلایل دیگری باید در نظر گرفته شود. اینها شامل تروما، بدشکلی مادرزادی ستون فقرات مانند اسکولیوز و یک بیماری ژنتیکی است که بر رشد استخوان و ماهیچه در سراسر بدن تأثیر می گذارد و باعث درد کمر. تصویربرداری از ستون فقرات می تواند این علل را متمایز کند.
عوارض تنگی کانال نخاعی:
به ندرت، تنگی شدید نخاعی درمان نشده ممکن است پیشرفت کرده و دائمی شود:
- بی حسی
- ضعف
- مشکلات تعادل
- بی اختیاری
- فلج
دلایل ایجاد تنگی کانال و علت کمردرد و پادرد چیست؟
همانطور که عنوان شد، کمر درد و پادرد متداولترین علائم تنگی کانال نخاعی به حساب میآیند. افزایش رشد استخوانی مهرهها به سمت داخل و از دست دادن حالت ارتجاعی رباطهای محافظ نخاع میتوانند باعث تنگی کانال نخاعی و بروز علائمی چون کمر درد و پا درد شوند.
بسیاری از بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع، درگیری چند دیسک بین مهرهای (به خصوص در ناحیه مهرههای چهارم و پنجم کمری که عصب سیاتیک را عصب دهی میکنند) را نیز دارند که موجب تشدید علائم بیماری آنها میشود. علائم تنگی کانال و دیسک کمر بسیار به هم شبیه بوده و تشخیص افتراقی آنها معمولا تنها با تکنیکهای رادیوگرافی مانند (ام آر آی) امکان پذیر است.
درمان تنگی کانال نخاعی:
• بهبود انعطافپذیری عضلات و تقویت تدریجی آنها
• استفاده از داروهای ضد تشنج که باعث کاهش دردهای عصبی میشود
• استفاده از یخ و گرما ممکن است در موارد تنگی کانال ناحیه گردنی
• استفاده از طب سوزنی در بیمارانی که چسبندگی عضلات کمر
• استفاده از واکر و عصا
• عمل و جراحی ستون فقرات (در مواردی که با روشهای گفتهشده، درمان تنگی کانال امکانپذیر نباشد و یا علائم پیشرفت کند، ممکن است جراحی لازم شود اما باید توجه داشت که انتخاب برای جراحی باید دقیق باشد زیرا در مواردی ممکن است علائم نهتنها باقی بماند بلکه حتی بدتر هم شود. )
به گفته حکیم بزرگ ایرانزمین بوعلی سینا، تجمع سودا و بلغم و مواد زائد در ستون فقرات موجب تنگی ستون فقرات میشود این حکیم این عارضه را نتیجه ان می داند که اگر یک ناحیه از ستون فقرات ضعیف شود بدن فضولات و مواد زائد را بهجایی که ضعیف شده سوق میدهد و این عامل ایجاد تنگی ستون فقرات این جمله نشاندهنده اهمیت موضوع تنگی کانال نخاعی و قدمت دیرینه ان و همچنین مورد توجه بودن این موضوع از نظر پزشکان متخصص ستون فقرات است . در پایان باید به این نکته اشاره کرد که توجه به درمان های لازم و مربوط به بیماری های شایع ستون فقرات همچون دیسک کمر و درمانهای مربوط به سیاتیک ،تنگی کانال نخاعی و سایر بیماری های ستون فقرات باید در کانون توجه بیماران قرار گیرد زیرا عدم توجه به موقع به مشکلات و عارضه های ستون فقرات علاوه بر وخیم تر شدن وضعیت حرکتی این بیماران در وهله اول امکان آسیب های شدید تر به مرور زمان را درمیان انها افزایش می دهد آسیب هایی که گاها منجر به انجام جراحی های پر ریسک و تحمیل هزینه های سنگین به بیماران می شود. مرکز ارتوپدی نسخه یکی از پیشرفته ترین کلینیک های تخصصی ستون فقرات در تهران در زمینه تشخیص،پیشگیری و درمان عارضه های تنگی کانال نخاعی ،کمر و ستون فقرات بویژه دیسک کمر در تهران است و بهترین روش درمان کمر درد برای همیشه را توسط بهترین متخصص درد کمر ارائه میدهند. این مرکز آماده ارائه کلیه خدمات درمانی اعم از فیزیوتراپی و در صورت لزوم جراحی های مربوط به ستون فقرات را می باشد.